Boek Talenten Voeden en kennis over vervolgopleidingen met baankansen
Een vorm van kennis die helpt aan toekomstbestendige ontwikkeling is kennis over vervolgopleidingen, studiemogelijkheden en baankansen. Op de lagere school moet vanaf groep 6 of 7 hierover meer geleerd worden. Aan het einde van deze school kiezen leerlingen hun vervolgopleiding. Vooral voor leerlingen met een VMBO advies (= ruim 50%) geldt dat zij al op de lagere school moeten leren over de mogelijkheden binnen verschillende VMBO en MBO profielen. Daar wordt nu nog weinig aan gedaan, terwijl juist deze leerlingen al in hun tweede VO leerjaar een richting kiezen.
Technische arbeidsmarkt biedt veel kansen
Veel leerlingen en hun ouders realiseren zich niet dat binnen er technische richtingen veel baankansen zijn. Terwijl de komende jaren binnen MBO en ook HBO economisch-administratieve en juridische richtingen verregaande automatisering komt en zo taken en banen verloren gaan. Landelijke en regionale overheden en technische bedrijven luiden al jaren de noodklok over tekorten op de technische arbeidsmarkt. Het aantal openstaande, moeilijk vervulbare technische vacatures wordt momenteel (winter ’20) geschat op ruim 71.000. Verwachting is dat krapte op de arbeidsmarkt de komende jaren zal stijgen.
Vanaf negen jaar al op het ROC zich orienteren
Echter deze kennis komt nauwelijks naar leerlingen en ouders in het basisonderwijs. In Nederland kiezen weinig jongeren voor leren en werken in technische vakken. De cijfers gaan voor sommige richtingen zelfs naar beneden. Leerlingen en ouders hebben vaak een smal, negatief en stereotype beeld van werken in techniek (lage status en ‘vies werk’). Ze denken ten onrechte dat er betere kansen zijn in economisch-administratieve of juridische richtingen en geven dat een hogere status.
Vanaf groep 7 kunnen ouders en leerlingen via bijvoorbeeld ouderavonden en bezoeken aan ROC’s al meer kennis krijgen mogelijkheden binnen de technische richtingen. Zo leren kinderen hopelijk hun talenten breder te zien en met meer trots en een betere kennis over opleidingsmogelijkheden en baankansen hun vervolgkeuze bepalen.
Voor alle basisschoolleerlingen geldt dat ze alert moeten zijn op ‘vroege beroepsuitsluiting’. Onderzoek toont aan dat kinderen vanaf negen jaar al sterke sekse-stereotype ideeën ontwikkelen en gevoel krijgen voor status die samenhangt met bepaalde beroepsprofielen.
Stereotype vooroordelen vermijden
Ondanks interesse voor bijvoorbeeld techniek of maatschappelijk-technologische vraagstukken beperken leerlingen daardoor al vroeg in hun leven vanwege negatieve stereotypen hun keuzemogelijkheden. In Nederland speelt dit opvallend sterk. Beeldvorming over technische richtingen, ook de hogere niveaus is vaak negatief en sterke sekse-stereotype beelden worden gekoesterd. Dat blijkt samen te hangen met een lage instroom van met name meisjes in bèta en technische richtingen. Niet alle leerlingen hoeven techniek te gaan leren en werken. Maar het is zonde als zij door gebrekkige kennis en verkeerde beeldvorming al vroeg hun mogelijkheden uitsluiten.
In het boek Talenten Voeden staat op pagina 30-31 bovenstaande uitgebreid beschreven.
Meer achtergrondinformatie over positieve technische beroepsbeelden en tegengaan van vroege beroepsuitsluiting en VMBO en MBO mogelijkheden zijn te vinden op:
• Jet-Net, VHTO, Platform Talent voor Technologie,
• TechYourFuture, KWTO, Ouderavond Kies VMBO!, Kies MBO.