Effectmeting op promotionele techniekactiviteiten heeft als doel een analyse te maken van de huidige werkwijze van de activiteit en samen met aanbieders experimenten te ontwikkelen om de effectiviteit te verbeteren. Verbeteringen gebaseerd op analyse van recente eigen meetresultaten kunnen er voor zorgen dat leerlingen een breder, moderner beeld krijgen van techniek, hun attitude ten opzichte van techniek positiever wordt en meer leerlingen kiezen voor een technische opleiding en beroep. Naast een verslag en advies aan techniekactiviteit organisatoren komt er ook een publiek verslag beschikbaar. Daarnaast is er een jaarlijkse studiebijeenkomst over de effectmetingen.
Praktijkonderzoek en advies met coaching
De effectmeting omvat twee componenten: 1) praktijkonderzoek en 2) traject van advies en coaching gebaseerd op ATM meetresultaten en onderliggende theorie. Het praktijkonderzoek gebeurt met het gevalideerd meetinstrument Attitude Techniek Monitor (ATM). Over dit meetinstrument wordt gesproken met Research Centre SETD van Universiteit Twente om voortschrijdend inzichten vanuit het gebruik van het ATM meetinstrument te kunnen delen en duiden.
ATM enquête
Leerlingen die deelnemen aan een (serie) techniekactiviteit(en) vullen van tevoren en na afloop van die activiteit de ATM enquête in. Zo ontstaat inzicht in hoe hun beeld van en attitude ten opzichte van techniek is veranderd.
Doel van advies en coaching is dat techniekactiviteit organisatoren hun beleid en aanpak bijstellen voor een hogere effectiviteit. Zo wordt het initiatief mogelijk duurzamer en interessanter voor beoogde doelgroep(en).
Doelstelling Techniekpact Rivierenland is een jaarlijkse effectmeting bij drie activiteiten en dat drie jaar op rij herhalen en daarbij organisatoren faciliteren bij het ontwikkelen van hun activiteit.
In het najaar 2019 zijn er rond de First Lego League (FLL) Rivierenland regiofinale ATM metingen gedaan bij leerlingen van deelnemende teams aan de wedstrijd. Later in het voorjaar 2020 worden de uitkomsten uitgewerkt en hier op deze site gepubliceerd.
Informatie:
In het voorjaar 2020 is bij Techniekwedstrijd Rivierengebied (www.techniekwedstrijd.nl) een ATM nulmeting gestart en dat leverde bij de nul-meting een respons van 77x op. Echter vanwege de corona problematiek is de wedstrijd geannuleerd. Toch gingen aantal scholen door met hun techniek activiteiten en zij namen deel aan de ATM eindmeting half juni ‘20. Dit gaf een respons van 46x. Ook is op de scholen geïnventariseerd welke start ze met de Techniekwedstrijd konden maken en welke alternatieve online Wetenschap & Techniek activiteiten ze hun leerlingen hebben aangeboden. Deze informatie wordt meegenomen in het verslag met de resultaten.
Voorjaar 2021 was er een aangepaste Techniekwedstrijd zonder een Start- en Slotmanisfestatie met alleen uitvoering op de scholen. Op vijf scholen is de ATM nulmeting gedaan met een respons van 82x en half juni '21 was er een ATM eindmeting met een respons van 66x.
Tot slot is bij het PO VO project samen met Kinder Dag Verblijf (KDV) Buitenpret in Rijswijk samen met vier PO scholen een ATM nulmeting opgestart. Dit gaf vanuit een school een respons van 31x. Echter door ziekte van de leerkracht ging deze ATM meting niet verder en kwam er geen eindmeting.
Informatie:
Effectmetingen techniekpromotie activiteiten
Het effect van techniekpromotie activiteiten laat zich lastig inschatten en het onderzoek er naar kent een lange aanloop. De ATM is in 2006 ontwikkeld binnen het Verbreding Techniek Basisscholen (VTB) programma. Aanvankelijk was de ATM bedoeld voor leerlingen van basisscholen. Op basis van praktijkervaringen is het instrument een aantal keren verbeterd (Walma van der Molen, 2007). Vanaf september 2012 startte het School aan Zet (SaZ) programma en was het voornemen om de ATM op voortgezet onderwijs scholen in te zetten. Later kreeg het SaZ programma bredere doelstellingen en werd ATM niet meer ingezet.
De Attitude Techniek Monitor (ATM) is een instrument waarmee bij leerlingen hun beelden van en attitude ten opzichte van techniek wordt gemeten. De ATM is een vragenlijst waarop alle leerlingen hun algemene gegevens invullen waarna bij de jongeren hun beelden van techniek, hun attitude ten opzichte van techniek, hun beelden van technische competenties en hun beelden van technische competenties worden gemeten (Post & Walma van der Molen, 2014).
In 2012-2013 onderzocht Tim Post van TU Twente de effecten van een grootschalige excursie van zevenhonderd lagere school leerlingen naar techniekbedrijven op hun beelden van en attitudes ten aanzien van techniek, technische beroepen en technische competenties. Uit dit onderzoek verscheen het artikel Springer 2014 ‘Effects of company visits on Dutch primary school children’s attitudes toward technical professions’ van Tim Post en Juliette H. Walma van der Molen.
Zes Gelderse Technieklokalen Wetenschap en Techniek
In 2018 gaf Provincie Gelderland opdracht om effectmeting op de promotionele activiteit Technieklokalen Wetenschap en Techniek (TWT’s) te doen. Met als doel het analyseren van de effectiviteit van de huidige werkwijze van de verschillende TWT’s en het aanleveren van suggesties aan betrokken partijen voor verbetering. Dit om te bereiken dat deze promotionele activiteiten inderdaad bewerkstelligen dat meer leerlingen kiezen voor een technische opleiding en beroep.
De opdracht kende uit twee componenten: deskresearch naar eerdere onderzoeken en praktijkonderzoek onder deelnemers van zes TWT’s met het gevalideerde meetinstrument Attitude Techniek Monitor (ATM). Hiervoor vullen leerlingen die aan een TWT activiteit deelnemen van te voren de ATM enquête in, zodat er inzicht komt in hun beeld van en attitude ten opzichte van techniek.
Onderzoeksopzet
In zomer 2018 zijn zes TWT’s uitgenodigd om deel te nemen aan het onderzoek dat bestaat uit: 1)een interview met het management van de TWT’s en 2) analyse van uitkomsten van de Attitude Techniek Monitor (ATM) enquête uitgezet onder leerlingen van groep 7-8 om zo hun beeld van en attitude ten opzichte van techniek te krijgen.
Onderzoekseenheden
Na het ATM onderzoek bij Technoplaza in schooljaar 2015/16 (Heeres & de Wolf, 2016) was dit een tweede onderzoek bij TWT’s, waarmee bij leerlingen de beelden van en de attitude ten opzichte van techniek wordt bestudeerd. Met dit onderzoek ontstaan nieuwe inzichten over de TWT programma’s en wat voor effect deze op leerlingen hebben. Het onderzoek levert een nulmeting (T1) van de beelden van en attitude ten aanzien van techniek vóór het bezoek aan technieklokalen.
Tussen week 34-44 zijn de interviews afgenomen en de ATM enquêtes voor de nulmeting liepen ook in deze periode bij drie TWT’s, te weten TechnoDiscovery Apeldoorn, Tech-lokaal Maas & Waal en Technoplaza Zevenaar met respectievelijk 217, 286 en 608 leerlingenreacties vanuit groepen 7-8; totaal ruim 1100. Bij Junior Technovium Nijmegen, Ontdek BITT Harderwijk en Technodiscovery FoodValley Ede startten de metingen nog niet.
Lees meer in: 1. Effectmeting promotionele activiteit Kiezen voor techniek TWT rapport en 2. Flyer Effect TWT ATM
Technoplaza Zevenaar nodigde BetaTech Services in het schooljaar 2015/16 en 2018/19 uit om onderzoek te doen naar het effect van hun wetenschap en techniek activiteitenprogramma op het beeld van en de attitude ten opzichte van techniek bij de leerlingen. Vanuit het eerste onderzoek veranderde Technoplaza hun programmering met minder techniek opdrachten en meer tijd voor reflectie van leerlingen en hun begeleiders op de uitgevoerde activiteiten. In onderstaande twee publicaties leest u meer over het onderzoek en uitkomsten.
3 BTS ATM Technoplaza Zevenaar onderzoeksverslag zomer 2016
4 BTS ATM Technoplaza Zevenaar onderzoeksverslag zomer 2019
Het ATM onderzoek komt voort uit het thesisonderzoek van Jan Heeres zijn Masterstudie Leren en Innoveren in 2014. De BetaTech (toen nog YouTech) Event bedrijfsbezoeken bij Cambium College Zaltbommel was het studieonderwerp met speciale aandacht of bedrijfsbezoeken bij leerlingen ervoor zorgen dat stereotype smalle beelden van techniek verbreden en attitude van leerlingen ten opzichte van techniek, technische competenties en technische beroepen positiever wordt. Bij 92 VMBO TL leerlingen werd met de ATM het beeld van en attitude ten opzichte van techniek gemeten. De uitkomsten zijn vergeleken om een antwoord te geven op de praktijkvraag: ‘Zijn na het event bij leerlingen de beelden van en de attitude ten opzichte van techniek positiever geworden?
De analyse liet zien dat het event in de toenmalige opzet geen significante verbetering geeft van de beelden en attitude. Dat is in lijn met eerder genoemd onderzoek van Tim Post dat eendaagse events en activiteiten niet wezenlijk bijdragen aan een breder beeld van en positievere attitude ten opzichte van techniek.
Meer informatie en achtergrond is te lezen in de flyer BetaTech Event en techniekorientatie
Zeggen wat je doet en doen wat je zegt 
Vanuit creatieve samenwerking maatwerk-projecten ontwikkelen